Waarom spelen wij in rood/wit?

Het zal jullie waarschijnlijk niet verbazen, maar gisteren vanavond moest ik ineens aan onze prachtige clubkleuren denken. Dat is niet geheel zonder toeval, want sinds gisteren is er een speciale collectables pagina toegevoegd aan de webshop met retro-vintage Feyenoord-shirts! Op de pagina onder andere een complete set uit het seizoen 2003 – 2004. Dat setje deed mij denken aan een nieuwsbericht uit de internet-oudheid. In 2004 interviewde het wereldwijd gerespecteerde voetbalmagazine Revista een beroemde Braziliaanse designer: Moshe. Op zichzelf natuurlijk totaal onbelangrijk, ware het niet dat het interview ging over de mooiste voetbal-trikots aller tijden. In zijn all-time top 11 noemde hij het shirt van het nationale elftal van Kroatie en de clubs Junior (Colombia), Blackburn Rovers, AEK Athene, Sporting Lissabon, Boavista, Galatasaray, Parma, Athletic de Bilbao, Milan… en je voelt hem al aankomen: ons eigen Rotterdamse Feyenoord!

Het clubcostuum moest bestaan uit een rood shirt met blauwe mouwen en een witte broek, daar men met den naam ook met de kleuren nationaal wilde zijn.

Jubileumboek 25 jarig bestaan, 1908 – 1933

Niet slecht voor een club die, laten we eerlijk zijn, in het buitenland toch een beetje in de vergetelheid is geraakt door de sportieve prestaties (of eigenlijk het ontbreken daarvan). Hoe dan ook, al dat rood/wit deed mij afvragen: waarom speelt Feyenoord in het rood/wit? Voetbalshirts zijn net als de voetbalsport over komen waaien uit Engeland. Legio clubs in de hele wereld hebben kleuren geadopteerd van Engelse clubs. Feyenoord speelde bijvoorbeeld bij de oprichting in 1908 de eerste jaren in het Claret & Blue van o.a. West Ham United en Aston Villa onder de naam: Wilhelmina. Vanwege een fusie wijzigde de clubnaam naar Celeritas en ging men een tijdje in het Geel/Zwart gestreept. Waar die kleuren vandaan kwamen is ons totaal onbekend. Oude boeken maken ons vooralsnog niet veel wijzer. Echt origineel was het in elk geval allemaal niet… Voetbalshirts, moet u weten, zijn afgeleid van de oude Engelse ‘heraldiek’. Heraldiek is een eeuwenoud gebruik waarbij stammen/families zich onderscheiden van elkaar door het voeren van eigen kleuren(combinaties) in combinatie met een symbool, meestal een dier, mythisch wezen of een plant.

Dat doet en deed ons Feyenoord allemaal niet. De club van de eenvoudige mensen, club van het volk is “gewoon rood/wit”. De kleuren rood/wit hebben in de heraldiek trouwens wel een bijzondere betekenis: Rood (Gules is de heraldische term, red.) staat voor robijnen óf het hemelse lichaam Mars, en laat Mars nou net één van de voorgestelde namen zijn toen de leden van Celeritas in 1912 een nieuwe naam moesten kiezen. De kleur wit/zilver (Argent is de heraldische term, red.) staat voor juwelen/parels of de maan. ‘Parels van Mars’. We weten dat er tenminste twee leden waren volgens de vergaderverslagen van toen die stemden op de naam Mars (tegenover 21 voor Feijenoord). Wellicht waren die twee de leden met een naaimachine thuis?

Voor zover we nu na konden gaan staat er nergens iets in de boeken over de herkomst van onze huidige kleuren-combinatie. Een logische verklaring zou zijn de naamswijziging, maar waar de naam wijzigde in 1912 naar R.V.V. Feijenoord, deden de clubkleuren dat niet. De naam Feyenoord vinden we voor het eerst terug in de boeken van de Nationale Voetbalbond. “Feyenoord te Rotterdam, Speelterrein: Afrikaanderplein, Kleedlokaal: Joubertstraat 65”. Clubkleuren staan er niet bij vermeld. Als we Feyenoord’s boeken en foto-archief erop naslaan dan zien we dat in het seizoen 1912-’13 en tenminste de rest van 1913 ‘gewoon’ in de geel-zwarte strepen van Celeritas werd gespeeld. Dit kunnen we misschien wel verklaren: In die periode moesten voetballers zelf hun shirt (laten) maken. Aangezien twee seizoenen eerder op geel/zwart was overgestapt, waren de moeders van de eerste Feyenoorders waarschijnlijk niet zo content met wederom een nieuwe wijziging in clubnaam en clubkleuren. Saillant detail: Een clublogo ontbrak in 1908 ook! Het eerste logo dat we tegenkomen is op een kampioensvlag van 1921 (afdelingskampioen). En heeft, behalve dat het rond is en letters bevat, weinig weg van het huidige Feyenoord-logo dat al sinds de jaren 50 vrijwel identiek is gebleven.

Kortom: Voor nu eindigt deze zoektocht in een perfecte Professor Feyenoord finale-vraag: Waarom speelt Feyenoord in Rood/Wit? Binnenkort gaan we weer eens verder pluizen, want het kan toch niet zijn dat één van de 11 mooiste voetbal-trikots aller tijden “gewoon rood/wit” is?