Waarom Feyenoord in Rood/Wit speelt!

Naar aanleiding van het eerste deel van onze zoektocht hebben we echt onwijs veel respons gekregen vanuit alle hoeken. Waarvoor veel dank! Een groot aantal theorieën en verhalen kregen we binnen. Een beknopt overzicht van de leukste theorieën uit de reacties op het eerste artikel waar we (even) naar gekeken hebben:

1. Bolton Wanderers: Een huidig journalist/blogger voor Sportgeschiedenis.nl,  Jurry van Vooren, is in 1996 gepromoveerd op zijn club ‘Feyenoord’. Deze scriptie staat online en hierin is de navolgende passage geschreven; “De clubkleuren werden ook meteen veranderd: vanaf dat moment betrad Feyenoord in de bekende rood-witte shirts met zwarte broek de vele voetbalarena’s. Het shirt was oorspronkelijk afkomstig van de Engelse Bolton Wanderers.”

Er ontbreekt bij deze essentiële zinsnede helaas een bronvermelding. Het is de originele bron voor veel andere vermeldingen op internet. Omdat we er vanuit gaan dat een doctorandus zijn scriptie niet bij elkaar fantaseert, hadden wij deze theorie gebombardeerd tot ‘speerpunt’. Hier komen we dus uitgebreid op terug!

2. “Tijdens de rondleiding door De Kuip vertelde de gids dat het rood wit is, omdat de dames die de shirts moesten maken dit voor twee clubs moesten doen. Ze hadden voor zowel rood als wit te weinig om shirts te maken voor twee clubs. Dus hebben ze het samengevoegd tot wat vandaag de dag nog altijd het rode shirt van Feyenoord is.”

Een mooie theorie, maar dan zou er dus nog een club moeten zijn in de regio die in Wit/Rood speelt. We hebben deze theorie vluchtig gecontroleerd, maar bij de club is hierover niets bekend.

3. Een andere mooie theorie is het verhaal over de socialistische revolutie(s) van 1917 in Rusland. Het kamp Rood (socialisten) tegen het kamp Wit (tsaar aanhangers). Zou ons shirt daarvan een afgeleide zijn? Het clublied is tenslotte ook van communistische aard, kameraden!

Hoewel Nederland begin 1900 communisme zeker een opkomende politieke stroming was is er geen aanleiding te vinden in de boeken dat de Feyenoorders van toen ‘politieke beesten’ waren. U moet namelijk weten dat de eerste Feyenoorders allen bewoners waren van Rotterdam-Zuid. Op Zuid woonden arbeiders die van de eilanden (Hoekse Waard, Flakkee + Zeeland) en Noord-Brabant kwamen. Dit is ook terug te vinden in de straatnamen op Zuid die, niet toevallig, bijzonder veel gelijkenis vertonen met plaatsnamen op de eilanden. Daarnaast trekken omgekeerd elke 14 dagen nog altijd super veel supporters uit Brabant en Zeeland naar De Kuip toe. Kortom: De kans dat de bewoners op Zuid beheerst werden door een politieke ideologie uit de verre Sovjet Unie is klein. Lees: Wat de boer niet kent… dat vreet hij niet…

Een stapje terug

Voor we onze speerpunt-theorie gaan doornemen willen we een klein stapje terug doen: Hoewel de reden voor het Wilhelmina-shirt bekend werd gemaakt in ons vorige bericht, wisten we van de Geel/Zwarte strepen van Celeritas dan weer niks terug te vinden (moet gezegd: ook niet naar gezocht). De archivaris van Sportclub Feyenoord, ‘ome’ Henk van der Stoep, wist hier wel degelijk licht op te schijnen: Volgens de overlevering was de keuze voor Geel/Zwart eenvoudig: “Dat was in die periode de mode…” Hoe simpel kan het zijn? Een prachtige oneliner anekdote! En wij ondertussen Ajax altijd maar wegzetten als modebewuste mooiboys…

The Bolton Wanderers Hoax

Laten we voorop stellen dat wij geen contact hebben gehad met Jurryt van Vooren over zijn scriptie. Jurryt heeft tenslotte een overzicht gedestilleerd uit het archief van Feyenoord en dus gingen we direct naar de bron! Voor het zover was leverde de stelling dat het Feyenoord-shirt van Bolton af komt een levendige discussie op. Hoewel Bolton Wanderers een oude club in Engeland is, waren de prestaties in die tijd niet echt je-van-het. In de periode dat Feyenoord, Feyenoord werd speelde Bolton zelfs tweede divisie. Daarnaast hadden ze in de jaren ervoor slechts twee maal een FA Cup finale gespeeld… en allebei de keren verloren. Niet echt een club om ‘trots’ op te zijn dus… en al helemaal niet om je aan te spiegelen. Toch?

• Lijst met kampioenen van de Engelse Competitie
• Lijst met kampioenen van de Engelse Beker

Bij het archief Sportclub Feyenoord mochten we bij wijze van hoge uitzondering onderstaande documenten inzien die de connectie met Bolton Wanderers verklaren:

Klik op de foto’s voor een groter formaat!

Bovenstaande officiële correspondentie uit 1996 van Feyenoord laat ons zien dat clublegende Fred Blankemeijer met eenzelfde zoektocht als ons bezig was in dat jaar. Hij suggereert dezelfde theorie als ons voor wat betreft het kopiëren van een Engelse club. Hij vraagt aan The Football Association of ze kunnen achterhalen welke Britse voetbalclub rond die periode ook in Rood/Wit speelde. Reactie komt via de afdeling Public Affairs (een soort klantenservice), die zegt dat ‘Arsenal, Nottingham Forrest, Stoke en misschien nog wel een paar clubs in Rood/Wit speelden’. Bolton Wanderers had echter een 100% match volgens deze man. Bolton bevestigd vervolgens naar Feyenoord dat ze ook in Rood/Wit hebben gespeeld. Vanaf dit moment is ‘het’ geschiedenis geworden.

Waar gaat het dan mis? De beste man van de Football Association die de vraag beantwoordt zegt het eigenlijk natuurlijk zelf al: veel clubs speelde erin! Hij suggereert vervolgens een exacte match te hebben. Wij kiezen er echter voor om niet zomaar de suggestie van een vreemdeling aan te nemen. Dus onderzochten we zelf via welke clubs er voor 1913 allemaal in Rood/Wit speelde. Het geluk wil dat iemand, dit al voor ons had gedaan! Een lijst:

• Bolton Wanderers (1890 – 1891)
• Doncaster Rovers (1895 – 1897)
• Kidderminister Harriers (1886 – 1900, 1920, 1950, 1986 – 1999, 2008 – 2010)
• Manchester United (1887 – 1893)
• Southampton (1894 – 1897)
• Sunderland (1884 – 1887)

Niet zomaar een paar clubs dus! Wat volgt voor ons is een stukje voetballogica waar zelfs Johan Cruijf geen speld tussen zou kunnen krijgen: De Feyenoorders van 1912 waren echte voetbaljongens. Al jaren geldt in de voetballerij de term: “Als je wint heb je vrienden”. Dat zal begin 1900 niet anders zijn geweest. Clubs die winnen krijgen aandacht. Als we dan de eerder genoemde lijsten ‘kampioenen’ erbij halen zien we dat Aston Villa (waar de kleuren van Wilhelmina niet geheel toevallig vandaan kwamen) samen met Manchester United én Sunderland een dominante factor waren in het Engelse voetbal. Toeval of niet? In het seizoen 1912 – 1913 werd Sunderland kampioen van Engeland… Een competitie die in de Nederlandse kranten enorm veel aandacht kreeg in tekst en beeld!

Onze nieuwe speerpunt-theorie is dan ook de volgende: De eerste Feyenoorders hebben uit het nieuws vernomen dat Sunderland kampioen van Engeland is geworden/ging worden en men heeft hierop de clubkleuren gebaseerd. Dit in combinatie met een oude foto, begeleidende tekst of de toen al populaire voetbalplaatjes (in kleur !!!!) die verstrekt werden bij pakjes sigaretten maken het af. Het is wellicht wat suggestief, maar het is in onze ogen allemaal een stuk plausibeler dan de suggestie van Public Affairs (die trouwens met Arsenal én Stoke twee clubs opnoemde die nooit in Rood/Wit hebben gespeeld).

Laten we eerlijk zijn, de kans dat het onbekende Bolton Wanderers de bron van het Rood/Wit was is in dit licht bezien zo goed als nihil. Kan het dan zijn dat Rood/Wit simpelweg de mode was van 1912? Is het United? Of is het juist Sunderland, een club oude warme banden met Feyenoord, die ons op het Rood/Wit bracht? Of, of, of… heeft het nattevingerwerk van de FA medewerker en de nalatigheid van Jurryt van Vooren om echt onderzoek te doen ons voor altijd toch aan Bolton Wanderers verbonden?

100% zeker gaan we het nooit weten, want het officiële cluborgaan in de periode 1912-13 rept met geen enkel woord over de kleuren wijziging… en alle Feyenoorders die deze opmerkelijke switch hebben meegemaakt zijn helaas niet meer onder ons. We blijven onverminderd onze zoektocht doorzetten, en mochten we de herkomst achterhalen gaan we deze op zeker met jullie delen!! Tot zoverre…

Wise Men say,
only fools rush in!
But I can’t help,
falling in love with you!!!